ધોરણ ૧૦ વિજ્ઞાન ૧૬ નૈસર્ગિક સ્ત્રોતોનું ટકાઉ પ્રબંધન

 

પર્યાવરણ બચાવવા માટેના પાંચ 'R'

 

(૧) Reduce (ઓછો વપરાશ)

(૨) Recycle (પુનઃચક્રીયકરણ)

 (૩) Reuse (પુનઃઉપયોગિતા)

 (૪) Refuse (ના પાડવી)

(૫) Repurpose (હેતુ ફેર કરવો.)

(૧) ઓછો વપરાશ : તેનો અર્થ વસ્તુનો ઉપયોગ ઘટાડી નૈસર્ગિક સ્ત્રોતો બચાવવા.

(૨) પુનઃચક્રીયકરણ : તેનો અર્થ નકામાં ગણાતા દ્રવ્યોમાંથી વિવિધ પ્રક્રિયા દ્વારા નવી વસ્તુઓનું નિર્માણ કરવું.

(૩) પુનઃઉપયોગિતા : તેનો અર્થ વસ્તુનો વારંવાર ઉપયોગ કરવો. કોઇ વસ્તુ તેના પ્રાથમિક અને મૂળ હોતુ માટે વધારે ઉપયોગી ન રહે ત્યારે અન્ય હેતુમાટે તેનો ઉપયોગ કરવો.

(૪) ના પાડવી : તેનો અર્થ પર્યાવરણને હાનિકારકહોય તેવાં ઉત્પાદનોને ખરીદવાની ના પાડવી.

(૫) હેતુ ફેર કરવો :  તેનો અર્થ કોઈ ઉત્પાદનનોઉપયોગ મૂળભૂત હેતુ માટે ન થઇ શકે તો બીજા હેતુ માટે ઉપયોગ કરવો.